Zoetstoffen uit Stevia: de bomen door het bos en welke stevia moet je kopen?

Zoetstof uit Stevia kopen

Als mensen voor de eerste keer zoetstoffen uit stevia gaan kopen, zien ze vaak de bomen door het bos niet meer. Hier in deze blog volgt wat meer informatie over zoetstoffen uit stevia kopen.

Zoetstof uit Stevia: de drie categorieën

Als je nog maar net bent over gestapt van gewone suiker naar 100% suikervrij, dan kan er nogal een geheel nieuwe, maar vooral verwarrende wereld voor je open gaan. Als je het echt 100% meukvrij (100% natuurlijk, puur, vers en biologisch) wilt houden, wordt deze verwarring alleen nog maar groter. Met miljarden fabrikanten en supermarktketens die allemaal willen dat wij juist voor hun product kiezen, is het zoeken naar juiste informatie tegenwoordig nog lastiger dan het klimmen van de Mount Everest. Het overvloed aan informatie is net zo hoog als de Mount Everest en vind dan maar eens uit als onwetende consument wat nu wel en niet goed is.

Zeker als het komt op zoetstof uit Stevia, een 100% natuurlijk zoetmiddel, is het vandaag de dag echt ontzettend lastig geworden om uit te vinden welke pot/pouch nu wel "echt" is en welke niet.

Zoals het met vele andere hypes en trends vergaat, ontkwam ook zoetstof uit Stevia nadat het in 2011 officieel werd toegelaten in Europa niet aan een complete wildgroei.

Gevolg: overvolle schappen bij zowel supermarkt als bio winkel en gezondheidswinkels.

De ene pot zoetstof uit Stevia is de ander niet. Dit zaait niet alleen verwarring op bij de consument, ook wordt de goede naam die zoetstof uit Stevia heeft beschaamd omdat erg veel producten hooguit zijn verrijkt met een vleugje steviolglycosiden (het extract van de bladeren van de stevia plant).

De rest, dus het grootste gedeelte, is veelal opgevuld met "alias" suikers als maltodextrine en isomalt. Dit kan nogal voor wat miskopen zorgen bij consumenten.  Gelukkig wordt er wel, mede dankzij oplettende organisaties als Foodwatch, steeds meer duidelijker omtrent de verschillen. Omdat ik dagelijks veel vraagstellingen krijg over de verschillen, bedacht ik drie categorieën om de verschillen tussen zuivere en nep-zoetstoffen uit stevia te kunnen onderscheiden en het hopelijk ook zo gemakkelijker te maken de juiste keuze te maken.

Categorie 1: meest pure zoetstof uit Stevia

Meest pure zoetstof uit Stevia die we kunnen vinden is uiteraard het plantje zelf. In Nederland is het plantje nog steeds vrij slecht verkrijgbaar, maar zijn de zaadjes om zelf te kunnen telen wel redelijk goed verkrijgbaar. Soms verkopen bio winkels de plantjes en ook in sommige tuincentra's zijn ze te koop.

Zoetstof uit Stevia kan niet biologisch verkocht worden onder het groene BIO label, hoe tegenstrijdig dit ook mag klinken omdat het gaat om een zoetstof, afkomstig van een natuurlijk plantje.

Dit is ook de reden waarom biologische winkels het plantje niet verkopen. De regels omtrent het benoemen van stevia als zodanig biologisch worden op dit moment aangescherpt zodat er waarschijnlijk wel snel een keurmerk gebruikt mag worden. Het telen moet in dat geval zijn gebeurd onder de strenge regels. De zaadjes kun je zelf planten. Volgend op het plantje zelf zijn de groene, gedroogde stevia blaadjes.

Dit wil zeggen dat de bladeren geen meerdere processen hebben ondergaan dan het drogen en vergruizen. De kleur is ook groen gebleven. Nadeel van deze groene stevia bladeren is wel dat het eigenlijk vrijwel ongeschikt is om mee te bakken. Deze bladeren worden vooral gebruikt om thee van te trekken. Er is engelengeduld (ook bij het plantje overigens) voor nodig om een juiste dosering te vinden. De groene stevia bladeren zijn erg bitter. Het maakt het hierdoor lastig om precies het juiste aantal te gebruiken, gebruik je nét even teveel,dat is een baksel of iets anders wat gewenst is om te zoeten al meteen bijna niet eetbaar meer vanwege de zeer bittere smaak.

Ook een nadeel: vanwege de hype op dit moment omtrent groene stevia zijn er ook hier nep-varianten in de omloop. Deze varianten hebben dan wel meerdere bewerkingen ondergaan, maar zijn weer terug groen gekleurd met een natuurlijke kleurstof.

Dit zelfde proces gebeurt bijvoorbeeld ook met (bruine) rietsuiker.

Echte pure groene stevia bladeren die handgeplukt direct naar de consument gaan is moeilijk vindbaar, maar er zijn wel een aantal webwinkels op internet te vinden die hun product meest zuiver aanbieden. Koop groene stevia nooit in "vage" winkels.

Er is ook een 100% steviolglycosiden verkrijgbaar: Steviala STAR poeder. Deze is echter zo sterk in zoetkracht dat het enorm moeilijk te doseren is voor consumptie.

Je kunt deze zoetstof uit stevia wel net als de groene stevia proberen juist te doseren.

Categorie 2: meest zuivere zoetstof uit Stevia

Volgend op de groene stevia zijn de meest zuivere soorten. Deze bestaan uit 98% steviolglycosiden en zijn voor de overige 2% aangevuld met erythritol en/of inuline.

Deze soorten zijn wit van kleur en hebben geen extra bewerkingsprocessen ondergaan dan hoogst nodig. De processen die zijn vervaardigd zijn meest natuurlijk gebleven en zijn nodig om een suiker te verkrijgen die wel geschikt is voor consumptie. Velen vragen zich af waarom zoetstof uit Stevia suiker wit van kleur is.  Bij de meest zuiverste vorm van bewerken worden de steviolglycosiden, die worden gewonnen uit de blaadjes, met behulp van heet water uit de gedroogde blaadjes gewonnen. In grote stalen tanks worden deze opnieuw met heet water vermengd en enkele malen gereinigd. Het ruwe extract (steviol) wordt vervolgens gefilterd en ingedikt. Na dit proces houden we een wit poederachtige substantie over: de zoetstof uit Stevia die we het meest kennen. Er zijn dus verschillende bewerkingsprocessen en daarom ook verschillende structuren in zoetstof uit Stevia: van kristalsuiker tot poedervorm.

Deze soorten zijn meest geschikt voor consumptie. Ze geven niet indirect/erg meteen een zeer bittere (na) smaak. Het is meest geschikt om mee te bakken. Het is hittestabiel tot circa 200 graden en geeft geen enkele karamellisering bij het verhitten. Zoetstof uit Stevia met een percentage aan steviolglycosiden van 98% is hoogst haalbaar om te consumeren. Alles wat een percentage heeft van onder de 95% valt zo'n beetje onder de volgende categorie: de meuk.

Categorie 3: de meuk

Tja, er is geen ander woord voor te bedenken : alles wat we in de supermarkt en discount winkels en toko's en markten kunnen kopen valt onder meuk. Deze soorten zijn dan vrijwel ook goedkoop tot zelfs spotgoedkoop. Als je je bedenkt dat steviolglycosiden vandaag de dag nog steeds tot één van de duurste grondstoffen behoort, snap je misschien ook dat er in zo'n pot meer meuk zit dan zoetstof uit Stevia. Twee meest voorkomende bulkmiddelen zijn maltodextrine en isomalt. De potten bestaan daar voor het grootste gedeelte uit. Het gaat erg vaak hooguit maar om 2 tot 3% steviolglycosiden. Het loont sowieso altijd wel de moeite om etiketten te lezen,maar als goede graadmeter kun je ook aanhouden: hoe goedkoper, hoe meer meuk. Kom je een pot zoetstof uit Stevia tegen die nog geen 1.59€ kost, dan kan daar bijna onmogelijk veel zoetstof uit Stevia in voorkomen, mits de fabrikant het leuk vind om er flink op toe te leggen. Alleen al het produceren kost erg veel geld en moet dan ook zo goedkoop mogelijk gebeuren met meest goedkopere hulpstoffen.

Ook potten met een gemiddelde prijs van rond de 3/4 euro zijn vrijwel altijd opgevuld met hulpstoffen.

Dit geeft dan ook erg veel verwarring. Zeker als er op potten en zakken ook nog eens flink duidelijk wordt gemaakt dat het product zoetstof uit Stevia bevat door middel van mooie illustraties en claims.

Een "aanvaardbaar" soort zoetstof uit Stevia begint bij een prijs van 6/10 euro. Maar ook bij de duurdere varianten blijft de stelregel: lees de etiketten.

Wat je in ieder geval nooit moet doen is zoetstof uit Stevia in de supermarkt kopen.

Daar worden de meest goedkopere varianten aangeboden die dus vooral bestaan uit maltodextrine. (alias suiker)

De beste keuzes kun je maken in gezondheidswinkels en bio winkels, laat je aldaar goed informeren. Goed opgeleid personeel kan jou er dan erg veel over vertellen.

Gezondheid

Zoetstof uit Stevia is vooral bekend geworden vanwege de vele grote gezondheidsvoordelen. Zeker ten opzichte van gewone geraffineerde suiker is het een fikse tegenhanger. De fabrikanten achter de kunstmatige zoetstoffen (aspartaam) zijn aardig zenuwachtig geworden nu zoetstof uit Stevia zijn grote opmars heeft weten te maken. Juist omdat er voorafgaand jarenlang erg veel gekonkel en gesjoemel heeft plaatsgevonden rondom zoetstof uit Stevia, met name om deze zoetstof uit de markt te houden,is er veel wetenschappelijk onderzoek geweest. Al deze onderzoeken wezen vooral uit dat zoetstof uit Stevia 100% veilig is en een zeer positieve invloed heeft op de ( volks) gezondheid. Tot vandaag de dag zijn er geen neveneffecten en/of nadelige gevolgen bekend Dit is net als met alle andere producten die we consumeren,natuurlijk of kunstmatig, altijd een blik in de toekomst werpen maar niets kunnen voorspellen. Vooralsnog heeft zoetstof uit Stevia erg goede papieren op zak (let op: ik spreek hier wel over de PURE varianten en niet over categorie drie!)
Zoetstof uit Stevia is, net als superfoods, ook geen medicijn maar levert wel enorm grote gezondheidsvoordelen op. Zeker de positieve en stimulerende invloed op insulinegehalte gooit hoge ogen.

Daarnaast is ruimschoots bewezen dat zoetstof uit Stevia zeer tandvriendelijk is (met name stimulerend voor het tandvlees) en bloeddrukverlagend werkt.

Er wordt nu ook veel gesproken over het " foppen van ons brein" bij gebruik van zoetstof uit Stevia. We zouden verkeerde signalen krijgen bij het gebruik en afgeven aan het lichaam waardoor deze ontregeld kan raken. Dit is echter nog nooit bewezen verklaard en ook recent onderzoek heeft niets uitgewezen.

Daarnaast lijkt het mij ook wat vreemd als je het wat genuanceerder bekijkt. De Indiaanse bevolking van Paraguay wordt beschouwd als één van de meest gezondste bevolkingsgroepen ter wereld. Als je je bedenkt dat deze zelfde bevolking al reeds 1500 jaren pure stevia plantjes consumeren dan lijken mij deze beweringen nogal wat vaag.

De tijd zal het ook in dit geval leren. Het klinkt allemaal erg logisch, maar het zou ook dan wel logisch moeten zijn dat de bevolking van Paraguay ook last heeft van welvaartziekten, kwalen, overgewicht door een ontembare drang naar zoet, een ander lichamelijk ongemak waar wij in de Westerse landen juist meer dan ooit mee te maken hebben gekregen.

Ik heb het idee dat pure zoetstof uit Stevia prima voldoet en volstaat.

Nogmaals zal de tijd het leren.

Lees etiketten altijd goed, zeker bij het aankopen van zoetstof uit stevia producten uit de supermarkt.